Trường Vũ | 02.01.2023
Lãi cơ bản trên cổ phiếu (EPS) là gì? Nó có những đặc điểm và tác động như thế nào trong thị trường chứng khoán? Hãy cùng tìm hiểu cùng Cen X Space trong bài viết dưới đây.
Lãi cơ bản trên cổ phiếu, trong tiếng anh là Earning Per Share, viết tắt là EPS, là một phần lợi nhuận do các công ty niêm yết nhằm phân bổ lợi nhuận cho các cổ phần đang được lưu thông trên thị trường.
Vì thế, chỉ cần dựa vào chỉ số lãi cơ bản trên cổ phiếu, mọi người có thể phân tích được tài chính của công ty cổ phần. Đồng thời EPS cũng là thước đo cho khả năng tạo ra lợi nhuận của dự án đầu tư hoặc của chính công ty đó.
Lãi cơ bản trên cổ phiếu được trình bày trong Bản thuyết minh báo cáo tài chính và Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (mã số 70). Chỉ tiêu này được phân định rõ chỉ áp dụng đối với các công ty cổ phần. Ngoài ra, EPS cũng được trình bày tại Chuẩn mực kế toán quốc tế số 33 (IAS33) và Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 30 (VAS 30).
Đối với nhà đầu tư, lãi cơ bản trên cổ phiếu được xem là biến số quan trọng có thể xác định được giá cổ phiếu. Đồng thời, nó cũng là chỉ số chính được sử dụng để tính tỷ lệ giá theo thu nhập P/E. Nếu chỉ số EPS âm, doanh nghiệp có thể đang không thu được lợi nhuận trong quá trình kinh doanh. Còn nếu chỉ số EPS dương, biểu hiện rằng doanh nghiệp có khả năng chi trả cổ tức cao, doanh nghiệp đang có lãi và giá cổ phiếu xu hướng tăng.
Các nhà đầu tư cần chú ý, tuy lãi cơ bản trên cổ phiếu đang rất phổ biến trong việc tính hiệu suất của doanh nghiệp, công ty, nhưng cũng có một vấn đề bất lợi. Đó là nếu doanh nghiệp giữ lại lợi nhuận đầu tư chứ không thực hiện chia cổ tức cho cổ đông thì sẽ làm cho giá cổ phiếu cũng như chỉ số của EPS khó xác định hơn. Không chỉ vậy, hiện tại cũng có trường hợp các doanh nghiệp, công ty đưa ra con số lãi cơ bản trên cổ phiếu ảo nhằm thu hút đầu tư. Vì thế các nhà đầu tư cần chú ý để thực hiện đầu tư hợp lí.
Đối với doanh nghiệp, Earning Per Share chính là bảng mô tả thu nhập được tạo ra trên các cổ phần của doanh nghiệp, công ty đó. Nó là chỉ số thể hiện số lượng vốn cần thiết để doanh nghiệp có thể tạo ra được nguồn thu nhập ròng.
Lãi cơ bản trên cổ phiếu được tính bằng cách tổng thu nhập ròng mà công ty kiếm được trong 1 kỳ báo cáo (theo năm hoặc theo quý) chia cho tổng số cổ phiếu hiện đang được lưu hành trong thời gian cùng kỳ của công ty.
Cụ thể, có 2 công thức để tính lãi EPS như sau:
Công thức 1:
EPS = (Tổng lợi nhuận/lỗ của tất cả các cổ đông phổ thông) / (Số bình quân gia quyền của cổ phiếu phổ thông hiện đang lưu hành trong cùng kỳ)
Công thức 2 (thường được sử dụng):
EPS = (Tổng số lợi nhuận/lỗ - Cổ tức CP ưu đãi) / (Số cổ phiếu phổ thông BQ đang được lưu hành)
Trong đó:
Cổ phiếu phổ thông BQ đang lưu hành sẽ được tính bằng công thức:
a + b - c * (d/e) = Cổ phiếu phổ thông BQ
Với quy chiếu các giá trị phép tính như sau:
a: Số cổ phiếu phổ thông đầu kỳ
b: Số cổ phiếu phổ thông tăng trong kỳ
c: Số cổ phiếu phổ thông giảm trong kỳ
d: Số lượng ngày cổ phiếu được lưu hành
e: Tổng số ngày trong kỳ
Trên đây là những thông tin về lãi cơ bản trên cổ phiếu là gì. Qua bài viết này, quý vị có thể hiểu thêm về EPS, vai trò, giá trị và cách tính của nó.